Peredur the Son of Efrawg
“Peredur fab Efrawg” yw un o’r tair rhamant Gymreig yn y Mabinogi. Mae’n adrodd hanes Peredur, marchog ifanc sy’n ceisio dod yn farchog o lys Arthur a dial am farwolaeth ei frawd.
Ar ôl marwolaeth ei dad, mae Peredur yn cael ei fagu mewn unigrwydd gan ei fam, sy’n ceisio’i gadw rhag bywyd marchog. Fodd bynnag, ar ôl cwrdd â marchogion Arthur, mae Peredur yn penderfynu gadael adref i ddod yn farchog. Mae’n cyrraedd llys Arthur, lle mae’n gwneud argraff dda ac yn derbyn ei arfau fel marchog.
Yn ystod ei anturiaethau, mae Peredur yn cwrdd â gwahanol gymeriadau, gan gynnwys bonheddwyr, lleidr, a gwahanol wragedd. Mae hefyd yn cwrdd â’r Anghenfil, sy’n lladd marchogion ac yn gadael eu penau ar yr hewlydd. Mae Peredur yn llwyddo i drechu’r Anghenfil ac yn parhau ar ei daith.
Yn y pen draw, mae Peredur yn dod ar draws ystafell o’r lle mae gwaed yn diferu ar lawr o ben un o’i frodyr a gafodd ei ladd. Mae’n addo dial ar y sawl sy’n gyfrifol am y weithred hon.
Mae Peredur yn parhau ei anturiaethau, gan ddysgu sgiliau a gwerthoedd y marchog. Mae’n brwydro yn erbyn gelynion, yn datrys dirgelion, ac yn ennill parch a bri. Trwy ei anturiaethau, mae’n dysgu am werth dewrder, ffyddlondeb, a gonestrwydd.
Yn y diwedd, mae Peredur yn dychwelyd i lys Arthur fel arwr, wedi dysgu gwersi pwysig ac wedi datblygu fel marchog a dyn. Mae’r stori yn cyfuno elfennau o hud a lledrith, antur, a moesoldeb, ac yn archwilio themâu megis tynged, dewrder, a hunanddatblygiad.